۲۵ تیرماه، سالگرد تصویب لایحه تشکیل سازمان بهزیستی در شورای انقلاب در سال ۱۳۵۹ به عنوان روز بهزیستی و تامین اجتماعی در تقویم رسمی کشور ثبت شده است.
در سالهای پیش از انقلاب، خدمات اجتماعی و حمایتی در ایران عمدتاً به صورت پراکنده و نامتمرکز توسط نهادها و سازمانهای مختلف مانند سازمان حمایت از کودکان، سازمان رفاه اجتماعی، سازمان شیر و خورشید سرخ، انجمنهای خیریه و بنیادهای مذهبی یا وابسته به دستگاه های حکومتی انجام میگرفت و فاقد انسجام، نظاممندی و شمول ملی بود و بر این اساس تاسیس سازمان بهزیستی کشور در نخستین سالهای پس از انقلاب، گامی در راستای تمرکزبخشی، هماهنگی و انسجام به خدمات حمایتی و اجتماعی بود.
بر این اساس گرامیداشت «روز بهزیستی و تامین اجتماعی» نه فقط یادآور نقش مهم «سازمان بهزیستی» و «سازمان تأمین اجتماعی» در تحقق عدالت اجتماعی و کرامت انسانی که
یادآور باور عمیق انقلاب به «عدالت اجتماعی» و تعهد استوار به تحقق این آرمان والا و رسیدگی جدی به محرومان و اقشار آسیبپذیر جامعه است.
در جامعهای که بخشی از جمعیت آن با آسیبهای اجتماعی، فقر، معلولیت، بیسرپرستی و محرومیت از فرصتهای برابر زندگی مواجهاند، یادآوری نقش نهادهایی چون سازمان بهزیستی و تأمین اجتماعی امری ضروری و حیاتی است.
اما واقعیت آن است که تحقق عدالت اجتماعی در دنیای امروز، نیازمند همکاری چندجانبه میان دولت، نهادهای عمومی، خیریهها و سازمانهای مردمنهاد است. ساختارهای رسمی، هرچند دارای منابع و ابزارهای قانونی هستند، اما بدون همراهی و حضور میدانی نهادهای مردمی، نمیتوانند به شکل مؤثر و پایدار به اقشار نیازمند خدمترسانی کنند.
سازمان بهزیستی کشور در طول سالهای فعالیت خودبه عنوان یکی از مهمترین نهادهای تخصصی و اجتماعی کشور، مسئولیت سنگینی در زمینه رسیدگی به نیازهای افراد دارای معلولیت، کودکان بیسرپرست، زنان آسیبدیده، سالمندان و سایر اقشار آسیبپذیر برعهده داشته و دارد. در کنار آن، سازمان تأمین اجتماعی نیز با ارائه خدمات بیمهای و حمایتی، نقش مهمی در ایجاد اطمینان و امنیت اجتماعی برای کارگران، بازنشستگان و خانوادهها ایفا کرده است.
در این میان، نهادهای مردمنهاد و موسسات نیکوکاری همچون بنیاد خیریه دکتر مصطفی نراقی به عنوان بازوان مردمی توسعه اجتماعی، تلاش کردهاند با پر کردن خلأهای ساختاری، تسهیل دسترسی به خدمات، حمایت هدفمند و ایجاد فرصتهای برابر برای توانیابی افراد در معرض آسیب، در مسیر کاهش نابرابری و گسترش عدالت مشارکت فعال داشته باشند.
ما عمیقاً باور داریم که عدالت اجتماعی دیگر تنها در توزیع کمک یا ارائه خدمات رفاهی خلاصه نمیشود، بلکه مفهومی چندبعدی است که باید در قالب توانمندسازی، ارتقاء کرامت انسانی، مشارکتپذیری و برخورداری برابر از فرصتهای زندگی درک و پیگیری شود.
از این منظر، نقش نهادهای مدنی و خیریهها نه مکمل، بلکه شریکی راهبردی در فرآیند توسعه اجتماعی است. همکاری ساختارمند و مستمر میان سازمانهای حمایتی دولتی و نهادهای مردمی، به ویژه در حوزههایی همچون سلامت روان، حمایت از کودکان محروم، اشتغالزایی برای توانخواهان، و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی، میتواند الگویی پایدار برای حرکت به سوی جامعهای عادلانهتر و انسانیتر باشد.
در روز بهزیستی و تأمین اجتماعی، ضمن گرامیداشت تلاش تمامی فعالان این حوزه، تأکید میکنیم که بدون مشارکت فراگیر جامعه، عدالت اجتماعی تنها یک آرزو باقی خواهد ماند. این مسئولیتی است که بر دوش همه ماست؛ از دولت تا مردم از نهادهای عمومی تا سازمانهای خیریه.